Η ηλικία των 7 ετών θεωρείται η πλέον κατάλληλη για την πρώτη επίσκεψη ενός παιδιού στον ορθοδοντικό. Τότε, μπορεί να γίνει μια πρώτη αξιολόγηση, να εκτιμηθεί κατά πόσο όλα βαίνουν ομαλά και να οριστεί επανεξέταση σε εύλογο χρονικό διάστημα, ανάλογα με τη βαρύτητα πιθανού προβλήματος. Έτσι, υπάρχει η δυνατότητα έγκαιρης διάγνωσης του όποιου ορθοδοντικού προβλήματος και μπορεί να λάβει χώρα το πρώτο στάδιο της αντιμετώπισης.

Αυτή η αρχική αντιμετώπιση αποτελεί την 1η φάση της ορθοδοντικής θεραπείας. Η σκελετική ανάπτυξη και η αλλαγή των νεογιλών δοντιών προς τη μόνιμη οδοντοφυΐα μας επιτρέπουν να διορθώσουμε τα ορθοδοντικά προβλήματα από την απαρχή τους.

Ενδοστοματικά μηχανήματα, γνωστά και ως «μασελάκια» με διάφορες παραλλαγές είναι οι πλέον χρησιμοποιούμενες συσκευές σε αυτή τη φάση. Ενίοτε, χρησιμοπούνται και μηχανήματα εξωστοματικής στήριξης ή λειτουργικά μηχανήματα.

Η έγκαιρη επιτυχημένη παρέμβαση μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή εξαγωγών μόνιμων δοντιών και στην επίλυση σκελετικών ανωμαλιών χωρίς χειρουργείο αργότερα. Η επόμενη φάση αποτελεί τη 2η φάση της ορθοδοντικής θεραπείας, που πραγματοποιείται στα χρόνια της εφηβείας. Εντωμεταξύ, ο ασθενής παρακολουθείται για τον έλεγχο της διατήρησης του αποτελέσματος της 1ης φάσης και για να ορισθεί η έναρξη της επόμενης φάσης.

Η ορθοδοντική θεραπεία στους εφήβους τοποθετείται συνήθως χρονικά προς την ολοκλήρωση της μόνιμης οδοντοφυΐας (μόνιμα δόντια).

Η θεραπευτική παρέμβαση στην εφηβική ηλικία μπορεί να είναι είτε η 2η φάση της ορθοδοντικής θεραπείας στην περίπτωση που έχει προηγηθεί θεραπεία κατά την παιδική ηλικία είτε τη μόνη και κύρια θεραπεία. Αυτή είναι η ηλικιακή περίδος που γίνεται η ολοκληρωμένη, επαναρθωτική ορθοδοντική θεραπεία σε όλα τα μόνιμα δόντια και η διάρκεια της εξαρτάται από το βαθμό δυσκολίας του ορθοδοντικού προβλήματος και τη γενική κατάσταση υγείας του ασθενούς.

Η ολοκληρωμένη ορθοδοντική θεραπεία κατά την εφηβία έχει ως στόχους:

1. Την αποκατάσταση των σκελετικών και οδοντικών προβλημάτων.
2. Τη διαμόρφωση ενός αρμονικού προσώπου, σε όλα τα επίπεδα του χώρου.
3. Στη δημιουργία μιας άρτιας σύγκλεισης, η οποία με την κατάλληλη παρακολούθηση θα παραμείνει σταθερή εφ’ όρου ζωης.
4. Στην αισθητική βελτίωση της αισθητικής του χαμόγελου και του προσώπου.
5. Στην αναβάθμιση της στοματικής υγείας.
6. Στην αντιμετώπιση προβλημάτων σχετικών με το σταματογναθικό σύστημα σε συνεργασία με άλλον ειδικό επιστήμονα, όπως ομιλία, αναπνοή και διαταραχές κροταφογναθικής διάρθρωσης.
7. Στην συνδυασμένη αποκατάσταση ορθοδοντικών προβλημάτων όπου εμπλέκονται έγκλειστα δόντια, υπεράριθμα ή ελλείποντα δόντια, κ.α..

Υπάρχει η αντίληψη ότι η ορθοδοντική θεραπεία απευθύνεται μόνο σε παιδιά και εφήβους. Η αλήθεια είναι, ωστόσο, ότι η ηλικία δεν αποτελεί αντένδειξη και ότι το 30% των ασθενών ενός ιατρείου είναι ενήλικες!

Η ορθοδοντική θεραπεία μπορεί να είναι:

• Ολοκληρωμένη ορθοδοντική θεραπεία σε ενήλικες που αποζητούν αποκατάσταση των ορθοδοντικών τους προβλημάτων, τα οποία δεν αντιμετωπίστηκαν ή αντιμετωπίστηκαν και υποτροπίασαν στην πορεία
• Συνδυαστική ορθοδοντική θεραπεία με ορθογναθική χειρουργική στην περίπτωση που υπάρχουν σκελετικά προβλήματα τα οποία δεν μπορούν να διορθωθούν με ορθοδοντική θεραπεία μονο.
• Υποβοηθητική ορθοδοντική θεραπεία σε ενήλικες που επιθυμούν την επίλυση οδοντιατρικών προβλημάτων σε συνεργασία με άλλες ειδικότητες της ορθοδοντικής (περιοδοντολογία, προσθετική, ενδοδοντία κ.α.).

Η ορθοδοντική θεραπεία στους ενήλικες στοχεύει:

1. Στην αποκατάσταση της σύγκλεισης και της σκελέτικής σχέσης του κάτω τριτημορίου του προσώπου (στην περίπτωση συνδυαστικής ορθογναθικής θεραπείας).
2. Στην βελτίωση της στοματικής υγιεινής.
3. Στη βελτίωση της πρόγνωσης των δοντιών.
4. Στη διευκόλυνση άλλων οδοντιατρικών θεραπευτικών σχεδίων (στην υποβοηθητική θεραπεία).