Ερωτήσεις

Ορθοδοντική είναι η ειδικότητα της οδοντιατρικής, η οποία ασχολείται με τη διάγνωση, πρόληψη και διόρθωση της θέσης των δοντιών στα οδοντικά τόξα και την καθοδήγηση των γνάθων σε αρμονικές θέσεις μεταξύ τους, με στόχο την αποκατάσταση της ορθής λειτουργίας του στόματος και της αισθητικής του προσώπου.

Πρόκειται για μία από τις επισήμως αναγνωρισμένες ειδικότητες της οδοντιατρικής. Για την άσκηση της ορθοδοντικής απαιτούνται επιπλέον των γνώσεων του γενικού οδοντιάτρου, οι οποίες αποκτώνται μετά το πτυχίο της Οδοντιατρικής Σχολής σε ολοκληρωμένα μεταπτυχιακά προγράμματα πανεπιστημίων του εσωτερικού ή του εξωτερικού.

Ο τίτλος του ορθοδοντικού χορηγείται από το Υπουργείο Υγείας μετά από εξετάσεις. Έτσι, δικαιούνται να φέρουν τον τίτλο του ορθοδοντικού μόνο όσοι έχουν τη σχετική Βεβαίωση του Υπουργείου.

Η ορθοδοντική θεραπεία θεωρείται απαραίτητη σε περιπτώσεις με οδοντικές ή σκελετικές και λειτουργικές ανωμαλίες του στόματος. Ο ορθοδοντικός καλείται να επιτύχει κατά περίπτωση έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω στόχους:

• Σωστή λειτουργία του στόματος (μάσηση και ομιλία)
• Διευκόλυνση διατήρησης της στοματικής υγιεινής
• Διευκόλυνση του γενικού οδοντιάτρου και των άλλων ειδικοτήτων
• Μείωση πιθανότητας τραυματισμού δοντιών, ιδίως όταν αυτά προεξέχουν έξω από τα χείλη, κυρίως σε νεαρά άτομα.
• Όμορφο χαμόγελο και πιο ευχάριστο πρόσωπο και συνεπώς ενίσχυση της αυτοπεποίθησης του ατόμου.

Σύμφωνα με την ΑΑΟ (American Association of Orthodontists), όλα τα παιδιά πρέπει να υποβάλλονται σε ορθοδοντικό έλεγχο το αργότερο μέχρι την ηλικία των 7 ετών. Ορισμένα οδοντικά προβλήματα, αλλά και προβλήματα αρμονίας του προσώπου μπορεί να προληφθούν, εφόσον διαγνωστούν έγκαιρα. Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να οδηγήση σε αποφυγή εξαγωγών μονίμων δοντιών ή και γναθοχειρουργικής επέμβασης στο μέλλον.

Η κατάλληλη ηλικία για έναρξη ορθοδοντικής θεραπείας καθορίζεται από τον θεράποντα ορθοδοντικό, ανάλογα με τη φύση και τη βαρύτητα του προβλήματος και δεν είναι ίδια σε όλους τους ασθενείς.

1. Μεγαλύτερη πιθανότητα αποφυγής εξαγωγής μόνιμων δοντιών.
2. Καλύτερος έλεγχος των σκελετικών προβλημάτων, δεδομένου ότι πριν από την εφηβεία ο ορθοδοντικός μπορεί να επηρεάσει τη σκελετική αύξηση.
3. Καλύτερη ανταπόκριση των ιστών στη θεραπεία.
4. Μεγαλύτερος βαθμός προσαρμογής των μικρών ασθενών στους μηχανισμούς και καλύτερη συνεργασία.
5. Πρακτικά ευκολότερη θεραπεία, λόγω λιγότερων υποχρεώσεων των παιδιών του Δημοτικού από αυτά του Γυμνασίου και Λυκείου.
6. Τα μικρότερα παιδιά δεν ντρέπονται και γενικά δεν έχουν τις αναστολές των μεγαλύτερων.
7. Όταν η θεραπεία αρχίζει νωρίς, στην εφηβεία έχει πια σχεδόν τελειώσει και οι έφηβοι έχουν αυξημένη αυτοπεποίθηση, λόγω της καλύτερης εμφάνισης του στόματος και του προσώπου γενικότερα.
8. Οι ενήλικες ασθενείς, στους οποίους ο σκελετός έχει πλέον διαμορφωθεί, οδηγούνται συχνότερα σε θεραπείες με εξαγωγές μόνιμων δοντιών ή όταν υπάρχουν σκελετικά προβλήματα απαιτείται ίσως και κάποια χειρουργική επέμβαση.

Τα ορθοδοντικά προβλήματα είναι δυνατόν να οφείλονται σε κληρονομικούς ή σε περιβαλλοντικούς παράγοντες ή σε συνδυασμό των παραπάνω.

Οι μηχανισμοί που χρησιμοποιούνται κατά την ορθοδοντική θεραπεία μπορεί να είναι κινητοί μηχανισμοί (όπως μασελάκια και αόρατοι νάρθηκες), όταν ο ασθενής μπορεί να τους βγάλει μόνος του από το στόμα, ή ακίνητοι (όπως σιδεράκια) όταν μένουν σταθεροί στα δόντια κατά τη θεραπεία και αφαιρούνται μόνο από τον ορθοδοντικό.

Είναι μια μέθοδος για αυστηρά επιλεγμένες περιπτώσεις, που ο ορθοδοντικός κρίνει εάν μπορεί να εφαρμοστεί ανά περίπτωση, και αποτελεί μια εναλλακτική λύση για όσους δεν θέλουν να βάλουν σιδεράκια. Υπάρχουν διάφορες τεχνικές διάφανων ναρθήκων, όπως Invisalign, Clear Aligner κ.ά..

Ο ασθενής κατά τη διάρκεια της θεραπείας φοράει μια σειρά από διαφανείς νάρθηκες, οι οποίοι φτιάχνονται ειδικά γι’ αυτόν, μετακινούν τα δόντια και προσφέρουν αισθητική, καθώς φαίνονται ελάχιστα όταν τα φοράει κάποιος.

Διάφορες συνήθειες των παιδιών είναι συχνά οι αιτίες για ανωμαλίες της ανάπτυξης των δοντιών και του στόματος. Τέτοιες συνήθειες είναι η στοματική αναπνοή (συχνά συσχετιζόμενη με υπερμεγέθεις αδενοειδείς εκβλαστήσεις, χρόνιο άσθμα, αλλεργικές καταστάσεις) το τρίξιμο των δοντιών, πίεση της γλώσσας, το δάγκωμα του κάτω χείλους, των νυχιών ή ξένων αντικειμένων (μολύβια, κ.ά.), η μονόπλευρη μάσηση, ο θηλασμός του δακτύλου κ.ά.

Σ' αυτές τις περιπτώσεις η συμπαράσταση, κι ο φιλικός διάλογος είναι η καλύτερη βοήθεια για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Σε επίμονες καταστάσεις ο ορθοδοντικός μπορεί να υποστηρίζει την προσπάθεια των γονέων με τους ανάλογους μηχανισμούς, οπότε επιτυγχάνεται η σταθερή διακοπή της έξης.

Στη διάρκεια της θεραπείας είναι πιθανό να χρειαστούν εξαγωγές κάποιων παιδικών δοντιών, όταν αυτά παραμένουν περισσότερο από τη φυσιολογική ηλικία στο στόμα. Οι εξαγωγές ή όχι μόνιμων δοντιών είναι μια σοβαρή απόφαση, που πρέπει να πάρει ο ορθοδοντικός. Ο χρόνος της εξαγωγής και το είδος των δοντιών που θα εξαχθούν, ορίζονται μόνον από τον ορθοδοντικό.

Τα έγκλειστα δόντια είναι δόντια που δεν έχουν ανατείλει στο στόμα, καθώς παραμένουν μέσα στο οστό των γνάθων. Η ύπαρξη εγκλείστων δοντιών μπορεί να διαπιστωθεί κατόπιν κλινικής εξέτασης και λήψης ακτινογραφιών. Σε συνδυασμό με χειρουργική επέμβαση μπορεί να γίνει έλξη των δοντιών αυτών και να αποκτήσουν τη κανονική τους θέση στο στόμα. Στην περίπτωση που διαπιστωθεί ότι είναι αγκυλωμένα, δηλαδή δεν μπορούν να μετακινηθούν καθόλου, αποφασίζεται η εξαγωγή τους.

Ορθοδοντική θεραπεία μπορεί να γίνει ανεξαρτήτως ηλικίας για αισθητικούς ή λειτουργικούς λόγους. Μάλιστα, υπάρχουν και μοντέρνοι «αόρατοι» ορθοδοντικοί μηχανισμοί προσαρμοσμένοι στις αισθητικές απαιτήσεις των ενηλίκων ασθενών.

Η επιτυχία της ορθοδοντικής θεραπείας προϋποθέτει την εκτέλεση της θεραπείας από έναν ειδικό ορθοδοντικό και ένα συνεπή ασθενή.

Ο ασθενής θα πρέπει να ακολουθεί πιστά τις οδηγίες του ορθοδοντικού για τη χρήση των ορθοδοντικών μηχανισμών και να τηρεί τα ραντεβού του. Φροντίζει ακόμη να έχει άψογη στοματική υγιεινή, δηλαδή να πλένει αποτελεσματικά τα δόντια του 3 φορές την ημέρα μετά τα βασικά γεύματα, αποφεύγοντας ενδιαμέσως γλυκά, καραμέλες και τσίχλες.

Ποικίλλει από μερικούς μήνες μέχρι κάποια χρόνια, ανάλογα με τη φύση και τη βαρύτητα του προβλήματος, σε διαγνωστικό και θεραπευτικό επίπεδο.

Μετά το πέρας της ορθοδοντικής θεραπείας και την αφαίρεση όλων των μηχανισμών, ξεκινά το στάδιο της συγκράτησης του ορθοδοντικού αποτελέσματος, που είναι απαραίτητη για τη διατήρηση του αποτελέσματος.

Η συγκράτηση δεν αποτελεί μόνο ευθύνη του ορθοδοντικού, αλλά απαιτείται και η συνεργασία των ασθενών για τη διατήρηση του αποτελέσματος. Η διάρκεια της συγκράτησης, πολλές φορές, είναι δια βίου.

Μετά το τέλος της θεραπείας, είναι απαραίτητες οι επισκέψεις στον ορθοδοντικό για τον έλεγχο της συγκράτησης και την πιθανή συντήρηση της μόνιμης ακινητοποίησης. Με εξαίρεση τα έκτακτα ραντεβού, ο χρόνος και η συχνότητα των σχετικών ραντεβού ορίζεται από τον ορθοδοντικό.

Το συνολικό κόστος της θεραπείας καθορίζεται από πολλούς παράγοντες, όπως το είδος του προβλήματος, η διάρκεια της θεραπείας και ο τύπος των μηχανισμών που θα χρησιμοποιηθούν. Το ακριβές κόστος της θεραπείας ορίζεται μετά από τη διάγνωση και τον σχεδιασμό της ορθοδοντικής θεραπείας. Για αυτό, είναι απαραίτητη η εξέταση των ασθενών στο ιατρείο.